زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

بیت (مفردات‌نهج‌البلاغه)





بَیت یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای اطاق و خیمه، می‌باشد که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص قبر و تسلط بنی امیّه، و ... از این واژه استفاده نموده است.


۱ - مفهوم‌شناسی



بَیت به معنای اطاق و خیمه، آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «البیت: المسکن سواء کان من شعر او مدر.»
راغب آورده است: جمع بیت، بیوت و ابیات است لکن واژه «بیوت»: به مسکن اختصاص دارد و «ابیات»: به شعر اختصاص یافته است.

۲ - کاربردها



امام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با قبر می‌فرماید: «فیاله من بیت وحدة و منزل وحشة و مفرد غربة.»
امام (علیه‌السلام) همچنین در رابطه با تسلط بنی امیه فرموده است: «فعند ذلک لا یبقی بیت مدر و لا وبر الا و ادخله الظلمة ترحة و اولجوا فیه نقمة؛ آن وقت نه خانه خشتی و نه چادری می‌ماند مگر آن‌که [[|ظالمان]] به آن حزنی داخل کنند و عذابی در آن فرود آورند.»
«ابیات»: گاهی به معنی مساکن آمده است چنان‌که امام (علیه‌السلام) به عامل صدقات می‌نویسد: «فاذا قدمت علی الحّی فانزل بمائهم من غیر ان تخالط ابیاتهم»
از «بیت» گاهی شرافت و عظمت و اصالت قصد می‌شود و «بیوتات» در آن به کار می‌رود چنان‌که آن حضرت (علیه‌السلام) به مالک اشتر می‌نویسد: «ثم الصق بذوی المروءات و الاحساب و اهل البیوتات الصالحة و السوابق الحسنة.»

۳ - تعداد کاربرد



این واژه ۲۵ بار به صورت مفرد و جمع، در «نهج البلاغه» آمده است.

۴ - پانویس


 
۱. راغب أصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۵۱.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۲۲، خطبه۱۵۷.    
۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۲۳، خطبه۱۵۸.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۸۰، نامه۲۵.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۳۳، نامه۵۳.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۴۳، خطبه۹۸.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۵، خطبه۱.    


۵ - منبع


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بیت»، ص۱۶۳.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.